Mijn onderzoek

Het is al weer veel te lang geleden dat ik iets gepost heb! Ik ben jullie dus wel weer een kleine update schuldig..

twee maanden

Nog even heel kort dan wat ik sinds mid-April nog gedaan heb. Ten eerste heb ik natuurlijk mn onderzoek 'afgerond' in Jumla - daarover hieronder meer. Vervolgens kwam mn research-collega Silvia op bezoek in Jumla om een trekking naar Rara Lake te doen. Rara Lake is t grootste meer van Nepal, en t kleinste Nationaal Park van t land. Deze trekking ziet niet heel veel toeristen en is heerlijk basic. Dat betekent dat je enorm veel en lang moet lopen om bij t volgende plaatsje met 'hotel' te komen, en dat je voldoende eten mee moet nemen voor overdag. We hebben er uiteindelijk een week over gedaan, en we waren echt kapot! Kwam bij trouwens dat ik (natuurlijk) weer eens door mn enkel ging. Gelukkig had ik geen heli-evacuatie nodig maar kon ik nog net op eigen kracht de berg afdalen. Foto's van deze prachtige en heroische tocht staan in een mooi facebook-album.

Hierna ging ik weer terug naar Kathmandu om in 2 weken een geweldig report eruit te knallen waarin ik mijn bevindingen beschrijf. Mn enthousiasme hiervoor was naar een nulpunt gedaald want het werd steeds duidelijker dat mn organisatie (en met name mn supervisor) er helemaal niks mee gaat doen. Ik zat dus een beetje voor niks te typen, lekker is dat. Mn ' aanslagen-per-minuut' is er wel door gestegen, dus misschien toch nog nuttig voor mn CV. Een hele nieuwe sector komt ineens beschikbaar voor me bij t zoeken naar banen - secretaresse! Zij hebben wel een extra feestdag die naar ze genoemd is, ik zie mogelijkheden! Maar ik dwaal af..

Silvia, Meena (t Nepalese meisje die bij ons in Kathmandu in huis woonde) en ik hebben vervolgens 14 dagen uitgetrokken voor de trekking naar Annapurna Base Camp, een van de bekendste en meest populaire trekkingen ter wereld. We wilden t dus rustig aan doen, maar als je die witte pieken voor je ziet opdoemen krijg je toch een bepaalde motivatie om flink door te lopen die ik in een Nederlands weiland niet zou hebben. Om een lang verhaal kort te houden - we bereikten ABC (dit mag je alleen zeggen als je Base Camp ooit bereikt hebt hoor!) al de 4e dag. De volgende ochtend om 4.30 uur opgestaan om een GEWELDIG uitzicht te hebben. Rotsen, sneeuw, ijs en yeti's overal om je heen. Je zit dan in een soort 'vallei' met al die pieken om je heen, echt heel bijzonder. Majestueus! Foto's wederom op facebook :)

Alors, dag 7 waren we ook al weer terug in Pokhara. Hier heb ik de afgelopen week gezeten met heel veel plannen om te lopen, fietsen, en andere actieve dingen te doen. Helaas waren t vooral passieve dingen die ik de eerste dagen deed: massage krijgen, van ontbijt naar lunch naar avondeten leven, 2 a 3 kranten per dag lezen bij een kop organische koffie, 3 boeken uitlezen, en ja zelfs paragliden (zie facebook!) was passief want behalve t van de berg afspringen zat je de hele vlucht in een mooi zitje te chillen.

Dan toch de laatste paar dagen een dag in de heuvels gelopen en twee 'dagen' gefietst. Ik heb mezelf gek verklaard (dat kan eigenlijk niet he, Catch-22) dat ik met 40 graden en brandende zon op de fiets ging zitten. Ik heb me er dus ook echt niet mee vermaakt. Vandaag was t toppunt; toen ik ongeveer op t verst van Pokhara af was viel mn fiets letterlijk uit elkaar. T meeste heb ik dus weer terug mogen lopen. Conclusie: morgen ga ik de hele dag weer krantjes lezen, koffie drinken, en op mn stoeltje in de schaduw zitten.

Maar oh ja, ik zou nog vertellen over mn onderzoek! Maar eerst wat plaatjes, om de 'attention span' van de MTV generatie vast te kunnen houden:

De infrastructuur in Jumla is uitstekend, zoals je ziet. Ik begrijp niet dat er gemiddeld 3 mensen per jaar verdrinken in deze rivier, na een gefaalde poging deze over te steken.

Hier is t bewijs dat ik wel degelijk druk aan t werk was tijdens mijn tijd in Nepal. Als je goed opgelet hebt, weet je dat er géén foto's van mij bij t zwembad of op t strand zijn. Just saying.

Appels in Jumla

Ja! Mijn onderzoek.. Waar te beginnen? Ik zat dus in Jumla, een afgelegen en zeer achtergestelde regio, zelfs voor Nepalese begrippen. De meeste mensen leven hier van subsistence farming, maw ze consumeren hun eigen productie en hebben (bijna) geen andere inkomensbronnen. "Enter the apple".

Het klimaat is uitstekend voor t groeien van appelbomen, en lekkere appels zijn geld waard. Komt bij dat er relatief weinig tijd in gaat zitten - Als je eenmaal een boom hebt dan groeien die appels bijna vanzelf (althans, zo gaat t promotie-praatje). Conclusie: arme boeren + appelboom = rijke boer. Voila, alle problemen zijn opgelost.

Maar neen, zo makkelijk is t allemaal niet. Voor je bomen kan planten heb je land nodig (en dat hebben de armste boeren niet in overvloed). Als je appels plant kan je er geen rijst meer planten. Een kleine appelbomen moet je eerst kopen (maw, je moet flink investeren). En bovendien duurt t 4-5 jaar voordat er eindelijk appels aan een boom groeien.

Maar zelfs wanneer al deze problemen uit de wereld geholpen zijn, kan je er nog niet zomaar geld aan verdienen. Wie koopt deze mooie appels? Niet de buurman, die zelf ook geen cent te makken heeft. Nee, deze appels moeten naar Kathmandu naar de expats en rijke Nepalezen die westerse lifestyle magazines lezen (oh ja, de appels zijn organisch namelijk). Misschien herinneren jullie je de blog over mijn busreis naar Jumla, over de weg die als een van de gevaarlijkste ter wereld werd aangeduid. Als je een kratje appels over die weg vervoert heb je aan t einde heerlijke organische appelmoes, maar dat levert helaas minder op. De enige oplossing: met t vliegtuig. Dit kost natuurlijk klauwen met geld. Oplossing: overheidssubsidies. Nieuwe problemen: oneerlijke concurrentie, corruptie, verdwijning van economische incentives, marktverstoring, etc. Tenslotte moeten de appels uit Jumla concurreren met de mooie, glanzende, grote appels uit China en India, die stukken goedkoper zijn (maar niet organisch).

Kortom, er zijn talloze obstakels te noemen voordat er maar een enkele rupee verdiend kan worden aan appels. Daar ging mijn onderzoek dus ongeveer over. Daarbij keek ik ook naar de 'livelihoods' van de mensen, maw op welke manieren proberen mensen hun welvaart te behouden of vergroten? Ik keed daarbij bijvoorbeeld naar andere inkomensbronnen, op welke manieren er voedsel wordt verbouwd of verzameld, of er wordt geleend of gespaard, etc.

Door middel van household surveys probeerde ik te achterhalen waar hun 'livelihoods' uit bestaan.

Op pad met mn vertaler, een local die ons naar zn buurman zou brengen, en iemand van de lokale NGO die iedereen kent hier (zodat ze me vertrouwn om t interview te kunnen houden, en ik niet met een hooivork in mn kont de berg afgeschopt werd)

Kopje thee erbij, lekker over koetjes en kafjes (letterlijk) praten - het lijkt niet zo zwaar. Let wel op de shawls en dikke jassen die we aan hebben: Jumla is koud!

Is mijn onderzoek helemaal gelukt? Ben ik tevreden met het resultaat? Nee. Ik ben vrij veel problemen tegen gekomen en heb niet t aantal interviews kunnen doen die ik wilde doen. Mn vertalers waren simpelweg slecht, dus ik kon nooit de volledige informatie uit een interview halen die ik wilde. Maar goed, dit soort dingen kom je nou eenmaal tegen als je onderzoek doet in een ontwikkelingsland. T gaat erom hoe je er mee om gaat (.. in foetushouding mezelf in slaap huilen..) wat t succes van je onderzoek bepaalt. Gelukkig was t onderzoek meestal interessant en heb ik er vooral zelf veel van geleerd. Wat hebben die arme mensen in Jumla nou aan mijn onderzoek? Helaas vrij weinig, ben ik bang. Ik had t graag anders gezien, maar zoals ik hier boven al beschreef gaat SNV waarschijnlijk weinig met mn bevindingen doen. Bovendien zouden de grootste problemen opgelost moeten worden door de overheid, maar met die corrupte en incompetente bende valt gewoon niks te beginnen.

Homemade appel-jam, appel-sap, gedroogde appel, appel-cider en appel-rum. Tja en na elk interview moet dit natuurlijk geproefd worden. Ik ben dan ook wel weer zo beleefd dat ik t niet ga afslaan (dat zou echt een enorme faux-pas zijn), met als resultaat dat ik wel eens half dronken, om 10 uur s ochtends, een interview moest afnemen.

Ik weet eigenlijk niet of ik nu alles over mn onderzoek heb verteld wat ik wilde zeggen, maar eigenlijk ben ik er al weer een beetje zat van om er over te schrijven. Dat is geen goed teken natuurlijk, aangezien ik de komende maanden nog een scritie hierover moet gaan schrijven.. Maar dat is future-Tim's probleem. Present-Tim gaat nu eerst een kopje organische Nepalese koffie drinken en hoofdschuddend de Nepaleze dagbladen doorbladeren.

P.S. Hier nog even een filmpje over t project (inclusief de appels) in Jumla, voor als je je verveelt.

Een sociaal verhaal

Ik heb nu ruim een maand doorgebracht in Jumla, dus het lijkt me tijd worden om eens wat meer te vertellen over de cultuur enzo. Een verhaal over mn onderzoek komt nog wel een keer.

het kaste-systeem

Wat jullie eerst moeten weten is dat in Nepal het kaste-systeem nog zeer aanwezig is. Ondanks dat het officieel in 1990 'al' verboden is om te discrimineren tegen de onaanraakbaren is er nog weinig veranderd. Het Maoistische conflict komt daar ook grotendeels uit voort (in combinatie met samenhangende sociale ongelijkheid). (Het conflict was hier trouwens in de Mid-Western Development Region het meest intens, aangezien hier ook enorm veel arme mensen wonen).

Afijn, het kaste-systeem is ENORM complex, dus we moeten het even drastisch versimpelen. De hogere kastes zijn Brahmin ('priesters'), dan Thakuri, dan Chettri ('krijgers') en helemaal onderaan heb je de Dalit (onaanraakbaren) en Janajati (de verzamelterm voor etnische minderheden in de bergen). De discriminatie komt er vaak op neer dat de hogere kastes, dus Brahmin t/m Chettri, de lage kastes van openbare watertaps weren, en dat men niet op dezelfde mat mag zitten.

rein/onrein

Een ander opmerkelijk cultureel aspect is het idee van het 'onrein' maken van voedsel of water als het door iemand anders aangeraakt wordt. Als ik bijvoorbeeld met mijn lepel iets uit een gemeenschappelijke pan schep, is meteen alles onrein en kan t weggegooid worden (in principe althans). Hetzelfde geldt voor water drinken - er staan vaak waterkannen op tafel waar iedereen uit kan drinken, maar dat moet dus door de kan boven je mond te houden en het naar binnen te gieten. Dat vergt wel enige oefening - ik kom nog regelmatig 'thuis' met een nat shirt hoor!

Terwijl je dus aan de ene kant dit idee van reinheid hebt mbt eten, is het Nederlandse idee van schoon/reinheid nog wel een heel ander verhaal natuurlijk.

poep en pies

Zoals ik al eerder meldde staat Jumla bekend om de "unsanitary lifestyle, poor health and hygiene, and general infestation by flies" en de open defecation, maw het wild-poepen en plassen. SNV werkt ook aan de verbetering hiervan en hebben er een mooi filmpje van gemaakt. Zo krijgen jullie ook even een beter beeld van mijn onderzoekslocatie.

samenwerken

Ondanks het kaste-systeem is er toch nog zoiets als 'social capital', want vrijwel iedereen geeft aan dat buren en familieleden helpen op het land in de drukke periodes zoals tijdens het oogsten. Daarnaast zijn er ook dorpjes, zoals Urthu, waar het hele dorp samenwerkt om electriciteit te kunnen krijgen. Elke dag komt er van elk huishouden tenminste één persoon opdagen om een kanaaltje te bouwen die een kleine hydro-powerplant van water moet voorzien. Ze worden hier dus niet voor betaald, maar werken gratis zodat straks iedereen stroom kan hebben. Daarnaast moet elk huishouden nog eens 5,000 Rs neertellen zodat ze straks ook daadwerkelijk zo'n generator kunnen kopen die de stroom gaat leveren. Een behoorlijke prestatie voor zo'n arm dorp, waar mensen hun tijd echt wel nodig hebben om hun eigen land te bewerken!

hier werkt men aan het kanaal

huizen

De mensen in Jumla wonen meestal in traditionele huizen met een plat dak, een soort onderkomen dat blijkbaar vrij uniek is voor Nepal (is mij verteld). Elk huis heeft dezelfde indeling: op de begane grond leeft het vee en bewaren ze de appels (ja lekkere combi). Op de eerste verdieping leven de mensen zelf. Als je op bezoek komt zit je over het algemeen lekker op het dak in de zon, ideaal! Daar is het in principe natuurlijk niet voor bedoeld: omdat de regio zo bergachtig is, is het vlakke land behoorlijk schaars. Men bouwt daarom de huizen sowieso al op de hellingen, en maakt vervolgens het dak plat zodat het gebruikt kan worden voor het drogen van gewassen of zaden. Zo wordt er dus behoorlijk wat ruimte bespaard.

zo'n trapje opklauteren is nog niet zo makkelijk

zo'n typische woning hier: onderaan t vee, 1e verdieping de mensen

in huis: lekker een kopje thee zetten. Deze mensen hebben een Improved Cooking Stove, waardoor de (meeste) rook door die pijp naar buiten kan in plaats van zich in t huis te verzamelen.

veiligheid

Over het algemeen verzekert iedereen me dat Nepal hartstikke veilig is en de mensen heel vriendelijk. Toch wordt me door dezelfde mensen ook op het hart gedrukt niet naar buiten te gaan s avonds in t donker, omdat de mensen beginnen te drinken rond 5 uur en er nogal eens incidenten plaats vinden. Zo werd er bijvoorbeeld een paar weken geleden nog iemand vermoord door een groep dronken buren, wat waarschijnlijk iets te maken had met t feit dat hier ook behoorlijk veel gegokt wordt.

Het heft wordt hier sowieso nogal vaak in eigen hand genomen. Dit komt voort uit het volledige gebrek aan vertrouwen in politie en justitie. Iedereen is immers om te kopen. Er staat regelmatig in de krant dat een dorp de weg heeft geblokkeerd die door t dorp loopt omdat een buitenstaander iemand heeft aangereden (die vervolgens ook altijd doorrijden, zo lijkt t). Ze heropenen de weg dan niet voordat er compensatie voor t dorp en de slachtoffers is betaald. Opzich is het niet eens opmerkelijk dat de daders doorrijden, want ze weten dondersgoed wat er gebeurt als ze netjes op de politie blijven wachten.

Zo liep ik bijvoorbeeld gisteren over de doorgaande weg toen er opeens een motorrijder aan kwam scheuren, die weer werd gevolgd door een razende meute mensen met stenen in hun hand. De reden dat ze deze motorrijder ter plekke wilden stenigen was dat hij zojuist een kind had aangereden op die weg.

hier brouwen ze rakshi voor de deur, een lokale drank van rijst of gierst

oma wordt ondergepiest

veel mannen zijn gedurende de dag lekker wol aan t spinnen

buffels, stieren en ossen zijn essentieel - zowel voor de mest als voor het ploegen

Jumla

Ik ben inmiddels al weer twee weken in Jumla, dus dit is een goed moment om t over mn eerste indrukken te hebben. Maar éérst even wat feitjes voor de nerds onder ons.

• het is de enige plaats ter wereld waar op een hoogte van 3000 meter nog rijst verbouwd wordt.
• Jumla is de plaats waar de taal Nepali is ontstaan
• In de middeleeuwen was het een rijk en machtig koninkrijk
• helaas staat het tegenwoordig vooral bekend om de "poverty, (...) unsanitary lifestyle, poor health and hygiene, and general infestation by flies"
• in het district kan je vele irrigatiekanalen vinden, maar vaak beginnen en eindigen ze op een plaats waar je er niks aan hebt - dit zijn de typische projecten die met ontwikkelingsgelden zijn aangelegd, maar geen enkel nut hebben
• men schijnt traditioneel hier afstanden aan te geven met 'silpas', of pijpen - het duurt ongeveer 45 minuten voordat een pijp leeggerookt is, dus een silpa zou 45 minuten lopen zijn.

De rijstvelden van Jumla

Ik zal maar beginnen met mijn verwachtingen, die voornamelijk gevormd waren door enkele gesprekken met SNVers. Ik heb het volgens mij al eerder ergens gepost, maar de reacties die ik kreeg als ik Jumla noemde als onderzoeksgebied waren voornamelijk een diepe zucht en een blik van medelijden.. "ik ken iemand die het wél leuk vond daar" hoorde ik eens. Wel moet er bij gezegd worden dat de meeste van die SNV advisors zelden zelf Kathmandu uit komen. Toch kreeg ik ook van een student die hier deze winter heeft gezeten een niet volledig positief verhaal. Hij heeft nog de -15 celsius meegemaakt, die ik (godzijdank!) niet hoef te ondergaan. Toch ligt het nu ook nog rond het vriespunt s nachts. Nu hoor ik jullie denken in NL, ah joh dat hebben wij nu ook. Het verschil is dat in Nepal, de binnen-temperatuur hetzelfde is als de buiten-temperatuur. Tel daar bij op dat er geen warm water is, en je begrijpt dat het extreem moeilijk is een beetje op te warmen hier.

Uitzicht over Jumla

Eigenlijk zit ik in het plaatsje Khalanga Bazaar, wat het districtshoofdkwartier is en dus voor t gemak door alle niet-Jumli gewoon 'Jumla' genoemd wordt. Het is iets ingewikkelder. Jumla is één van de 75 districten van Nepal. Dit district telt 30 VDCs (Village Development Committees), een soort gemeenten die elk weer een aantal dorpen of nederzettingen bevatten. Ik zit dus nu in het plaatsje Khalanga Bazaar, in Chandannath VDC, in Jumla district. Snappen we het nog?

Mijn onderzoek gaat voornamelijk plaatsvinden in 3 andere VDCs die hier vlakbij liggen. Slechts op 2-3 uur lopen, dus waarschijnlijk ga ik gewoon elke dag weer in mn hotel slapen. Maar goed, éérst moet ik een vertaler hebben (wat een ellende is dat zeg). Ik hóóp morgen te beginnen met de household surveys, maar dat zeg ik al de hele week. Wat heb ik dan de afgelopen twee weken gedaan hier? Rondgelopen, sfeer geproefd, mn surveys verfijnen, een SPSS bestand aangemaakt, en zowaar nog enkele interviews met ambtenaren gehouden. Deze interviews kon ik nog zelf, omdat er nog een redelijk niveau Engels bij deze mensen aanwezig was.

Maar goed, hopelijk over mn onderzoek meer zodra ik echt begonnen ben. Ik zal eerst eens vertellen hoe ik hier leef. Ik zit in een hotelkamer, wat dus relatief luxe is. Ik heb een eigen hurktoilet in mn kamer, stromend (maar koud) water, en bijna de hele dag stroom. Dat valt dus heel erg mee! Ik moet helaas wel twee keer per dag dal bhaht eten. Gelukkig heb ik nu ook zaakjes ontdekt waar ik momo, chow mein of samosa kan eten! Maarja, qua variatie is dat natuurlijk nog steeds niet de Nederlandse standaard. Als ik dan mensen hoor over sushi, pizza, tortillas, honderden soorten vers fruit en groente - ja dan mis ik dat toch wel!

Gelukkig is er wel een marktje in t dorpje, hoewel t eigenlijk niet zo veel voorstelt. Toch heb ik mijn dieet van mueslirepen, vitaminepillen en dal bhaht kunnen aanvullen met een paar tomaten en mandarijnen. Ook een fles Coca Cola om de maag rustig te houden - ik heb geen koelkast maar als ik de fles gewoon s nachts naast mn raam zet zitten er s ochtends ijsklontjes in. Ik heb ook een pak Nepalese kokos-koekjes meegenomen - natuurlijk met de énige reden (echt hoor) dat ik vorige week in de krant las dat de Nepalese koekjes-industrie met 40% is gekrompen afgelopen jaar. Ik moet deze noodlijdende sector een beetje steunen!

Maar goed, ik was bij mn verwachtingen. Gelukkig waren er ook een paar veldwerkers bij SNV die de barheid van Jumla wél konden waarderen, en na enkele prachtige foto's en filmpjes was ik ook overtuigd. Wel waarschuwden dezelfde mensen dat de cultuurschok tussen Kathmandu en Jumla veel groter is dan tussen Nederland en Kathmandu. Een behoorlijke uitspraak, maar ik moet ze wel een beetje gelijk geven. Jumla is inderdaad een heel apart gebied. De mensen zijn hier écht arm, en je hebt hier verscheidene etnische minderheden en Dalit die het duidelijk nog een stuk slechter hebben. Het World Food Program is in dit district ook nog actief met voedselhulp. Het valt ook op dat er op de markt bijna alleen rijst, uien, wortels en gember wordt verkocht. Duidelijk leeft het grootste deel van de bevolking van de 'subsistence' landbouw, maar is dat zelden genoeg om van te leven. Meer details hierover zal ik geven zodra ik mn onderzoek ben begonnen. Ik ga dan namelijk naar wat kleinere dorpjes en zal de mensen juist ook ove rhun inkomensbronnen e.d. gaan vragen. Ik ben benieuwd!

Maar eerst nog een kleine update over twee leuke dingen die ik in de laatste twee weken gedaan heb. Vorige week ben ik naar de Karnali Technical School gegaan, waar ze opleidingen tot ingenieur en landbouwspecialist hebben. Ik ben rondgeleid door Dahn, een van de leraren daar. Toen ik vertelde dat mijn onderzoek over appels ging heb ik meteen allerlei technische uitleg gekregen over varieteiten appels, organische landbouw, allerlei ziektes en ongedierte. De volgende dag ben ik naar zijn dorp gelopen (hier anderhalf uur vandaan) waar ik in zijn huis heb ontbeten. Roti van gierst en tarwe (en een beetje zand) en verse buffelmelk. Bij een van zijn buren hebben we een household survey afgenomen, wat natuurlijk als pilot heel erg nuttig was - zo kon ik zien welke vragen begrepen werden en of er onlogische dingen in mn survey zaten. Natuurlijk heb ik ook nog even zijn boomgaard bezocht, wat een fantastisch uitzicht heeft. Helaas was het Engels van Dahn niet zo goed dat ik de resultaten echt kan gebruiken, maar het was zeker interessant. Na een lunch (dal bhaht) en een potje Nepalees kaarten heb ik een paar Nepalezen geleerd hoe je Asshole (aka Presidenten) moet spelen. Op de terugweg is mijn gezicht nog rood geverft door iedereen die ik tegenkwam ivm Holi. Helaas werd het hier niet zo uitbundig gevierd als in de zuidelijkere delen van het land!

Dan heb je een waardeloos huisje, maar wél een geweldig uitzich over de vallei

Zo worden appels opgeslagen vanaf de oogst in oktober. Wat verrot wordt in het vat gegooid, waarna men er appelcider van maakt

Appel boomgaard met 's werelds mooiste uitzicht?

Gewoon een mooie foto, al zeg ik t zelf

Afgelopen vrijdag besloot ik eindelijk eens de berg op te klimmen die hier over Jumla uit torent. Binnen 5 minuten van mijn hotel ben ik al aan de voet van deze berg (2300 masl), maar van daar gaat het 1400 meter vrij steil omhoog (3700 masl). De enige begaanbare manier richting de top is een small paadje dat in de zomer gebruikt wordt om het vee naar de grasvelden aan de andere kant van die berg te brengen. Omdat het hier nogal warm kan worden in de zon overdag, én omdat ze gewoon lekker lopen, had ik mijn teva-sandalen aangedaan. Niet heel hip, maar dat hoeft niet als je in je eentje een berg op gaat. Daar maak ik natuurlijk al meteen twee enorme fouten: Ten eerste, ga nooit alleen een berg op, ten tweede: als je sneeuw ziet liggen bij de top (en dat zie je van beneden al heel goed) ga dan niet op blote voeten er door heen.

Het pad waarover vee en paarden naar de grasvelden bij de top van de berg worden geleid.

Wederom maak ik het niet heel spannend voor jullie, want ik verklap meteen al weer dat ik veilig weer op het kantoortje deze blog zit te typen en dat ik al mn tenen nog heb. Toch was het voor mij nog wel behoorlijk spannend. Vooral het laatste stuk naar de top was enorm moeilijk. Alle sneeuw die was blijven liggen concentreerde zich op dat paadje, waardoor ik dus tot mn knieën door de sneeuw moest klauteren om verder te komen. Buiten het pad is niet te klimmen, het was gewoon te steil. Dus al vallend en af en toe kruipend ben ik toch die berg opgegaan, waarna ik wel beloond werd met een majestueus uitzicht!

Uiteraard heb ik op de top eerst een uur moeten bijkomen met een boekje en wat meegebrachte samosas en kokos-koekjes. Mijn tenen weer warm gewreven en in de zon gelegd, meteen wat zelfmedicatie toegebracht met een halve liter ORS-oplossing, en toen moest ik alweer naar beneden - er kwamen dreigende wolken over de bergtoppen heen. Natuurlijk was naar beneden lopen ook niet zonder gevaar - opeens is die sneeuw nóg gladder en verraderlijker. Ongeveer twee jaar geleden ben ik al eens door mn enkel gegaan toen ik een berg afdaalde, en toen had ik gelukkig mn vader nog bij me. Nu was ik alleen, en op deze hoogte ook geen mobiel bereik meer. Op dit soort momenten sla ik mezelf voor mn kop, dat ik toch zo eigenwijs was door te klimmen. Maar ja, toen ik éindelijk thuis kwam (en net op tijd voor het onweer begon) was ik natuurlijk wel blij met deze prestatie.

Karnali Highway

Jumla is (nog steeds) een van de meest afgelegen gebieden van Nepal. Hoewel er al een jaar of 10 gewerkt wordt aan een weg van Surkhet naar Jumla, is deze nog steeds niet af. Het wordt de Karnali Highway genoemd, naar de Karnali rivier waar de weg langs loopt - welke overigens de langste rivier van Nepal is en uiteindelijk in de Ganges uitmondt.

Hier is de weg nog verhard!

Sinds 2007 ofzo is de weg éindelijk doorgetrokken tot Jumla, waar ze tot die tijd afhankelijk waren van vliegtuigjes. De weg is echter nog niet helemaal verhard. Zodra dat het geval is wordt het een all-weather road, nu is het nog een fair-weather road. Dit betekent dat zodra t regent de weg onbegaanbaar wordt. Sterker nog, in het regenseizoen stort telkens de helft van de weg weer in door landverschuivingen en modderstromen, en dat soort ongein.

Dit kom je vaak tegen onderweg..

Dat ze het woord 'Highway' gebruiken is trouwens wel heel erg grappig, want ik denk dat het meer om de hoogte van de weg gaat dan dat het echt een snelweg is. Nepal kent maar één echte grote 'Highway' (die van Oost naar West loopt in de vlakke Terai) en die ziet er al uit als een ietwat verbreed landweggetje. Zoals in onderstaande mini-documentaire te zien is, lijkt deze weg níet op een echte snelweg.

Je vraagt je natuurlijk af waarom ik mn leven in de waagschaal leg door deze weg te nemen als ik ook gewoon kan vliegen. Goeie vraag. Helaas is ook het vliegverkeer niet heel betrouwbaar, want vaak kan er niet gevlogen worden bij sneeuwval, regen, harde wind of mist. Deze keer was er echter iets heel anders aan de hand. Het bedrijfje dat op Jumla vliegt heeft namelijk twee weken geleden plotseling de airfares 30% omhoog gegooid. Nu zijn die tickets natuurlijk al enorm duur voor Nepali (en voor mij ook, want buitenlanders betalen exact 2x zoveel als Nepali voor een ticket) maar die 30% was de druppel.

De inwoners van Jumla protesteerden tegen deze 'aanval op de kleine man' en hebben het vliegveld gesloten. Al bijna anderhalve week gaan er dus geen vliegtuigen, en mijn onderzoek moet nou eenmaal wel beginnen. Vandaar de keuze voor de bus. Overigens had ik deze route alsnog wel gedaan hoor, maar dan nádat ik mn onderzoek had verricht. Maar goed, ik zal even op de zaken vooruit lopen - veilig aangekomen in Jumla (jaja enorme spoiler dit!) heb ik meteen het vliegveld bezocht om de 'angry mob' met hun fakkels en hooivorken te kunnen aanschouwen. Helaas was er niks te zien! De kritische lezer zal natuurlijk meteen denken - hoe zal de vliegmaatschappij nou overtuigd raken van het sluiten van het vliegveld? Ze zetten hun vliegtuigjes dan namelijk gewoon in op de andere locaties in het Westen, er zijn genoeg afgelegen vliegveldjes in de Himalaya waar de mensen wél betalen. En dat klopt ook. De mensen in Jumla hebben helaas alleen zichzelf met deze actie. Vandaar waarschijnlijk dat ze een dezer dagen hun protest zullen staken (hoorde ik uit betrouwbare bron) en zich bij de situatie zullen moeten neerleggen.

Manma, het dorpje halverwege Surkhet en Jumla (zie ook video)

Maar goed, terug naar het avontuur op de weg. Helaas is het nu niet (meer) spannend aangezien ik al verklapt heb dat ik veilig ben aangekomen. Eigenlijk is t voornamelijk een klaag-verhaal, dus als je daar geen zin in hebt mag je nu stoppen hoor. Om even heel kort te zijn: Ik ben dus woensdagavond om 7 uur s avonds vertrokken met de nachtbus. Standaard ellende eigenlijk - weinig beenruimte, en de hele nacht keihard een slechte Kollywood film aan. De volgende ochtend kwam ik in Nepalgunj aan, waar ik nog even op het SNV kantoor heb kunnen werken. Dezelfde avond opnieuw in de bus - 4 uur rijden naar Surkhet.

Vrijdagochtend om 5 uur s ochtends vertrokken in weer een andere bus, die me naar Jumla zou brengen. Zoals duidelijk te zien is dus een prachtige omgeving en een spannende route, maar na 16 uur (!!) rijden was ik echt helemaal doodop. Halverwege deze dag ging de weg al over van een asfaltweg naar een rotsige en stoffige hobbelweg, dus ik heb me uren moeten vasthouden om niet met mn hoofd telkens het plafond of de zijkanten van de bus te raken. In slaap vallen is funest -ik heb nog steeds een zestal builen op mn hoofd die daar van getuigen.

Zou dat nou uit luiheid zijn, dat ze dat stuk rots hebben laten staan?

de Karnali rivier, zo'n 200 meter onder ons

Die avond besloot de buschauffeur (die dus al 16 uur reed, lekker veilig) dat de weg iets te slecht werd om nog verder in het donker te rijden, dus we zijn blijven overnachten bij een soort kampement. Voor een bordje dahl bhaht betaal je een euro, het slapen in een keihard luizenbedje is gratis. Godzijdank heb ik een slaapzak gekocht, dit beperkt het aantal bugbites enigszins.

Dat is onze bus, die groene!

wilde rivier, diepe afgrond.. ja ja nou weten we t wel

De volgende dag weer vroeg op om de reis te vervolgen. Meer van hetzelfde, maar nu een nog slechtere weg, nog hogere afgronden, en de besneeuwde bergtoppen al om me heen!

Hier is het nog bosrijk..

en zo zit je ineens in de kale Himalaya. Hoe vet is dit uitzicht!? Vlak bij Jumla..

En zo kwam ik zaterdagmiddag in Jumla aan, helemaal gebroken, met blaren op mn kont en een laag stof op mn gezicht. Meer over mn eerste dagen in Jumla in t volgende bericht.