Jumla

Ik ben inmiddels al weer twee weken in Jumla, dus dit is een goed moment om t over mn eerste indrukken te hebben. Maar éérst even wat feitjes voor de nerds onder ons.

• het is de enige plaats ter wereld waar op een hoogte van 3000 meter nog rijst verbouwd wordt.
• Jumla is de plaats waar de taal Nepali is ontstaan
• In de middeleeuwen was het een rijk en machtig koninkrijk
• helaas staat het tegenwoordig vooral bekend om de "poverty, (...) unsanitary lifestyle, poor health and hygiene, and general infestation by flies"
• in het district kan je vele irrigatiekanalen vinden, maar vaak beginnen en eindigen ze op een plaats waar je er niks aan hebt - dit zijn de typische projecten die met ontwikkelingsgelden zijn aangelegd, maar geen enkel nut hebben
• men schijnt traditioneel hier afstanden aan te geven met 'silpas', of pijpen - het duurt ongeveer 45 minuten voordat een pijp leeggerookt is, dus een silpa zou 45 minuten lopen zijn.

De rijstvelden van Jumla

Ik zal maar beginnen met mijn verwachtingen, die voornamelijk gevormd waren door enkele gesprekken met SNVers. Ik heb het volgens mij al eerder ergens gepost, maar de reacties die ik kreeg als ik Jumla noemde als onderzoeksgebied waren voornamelijk een diepe zucht en een blik van medelijden.. "ik ken iemand die het wél leuk vond daar" hoorde ik eens. Wel moet er bij gezegd worden dat de meeste van die SNV advisors zelden zelf Kathmandu uit komen. Toch kreeg ik ook van een student die hier deze winter heeft gezeten een niet volledig positief verhaal. Hij heeft nog de -15 celsius meegemaakt, die ik (godzijdank!) niet hoef te ondergaan. Toch ligt het nu ook nog rond het vriespunt s nachts. Nu hoor ik jullie denken in NL, ah joh dat hebben wij nu ook. Het verschil is dat in Nepal, de binnen-temperatuur hetzelfde is als de buiten-temperatuur. Tel daar bij op dat er geen warm water is, en je begrijpt dat het extreem moeilijk is een beetje op te warmen hier.

Uitzicht over Jumla

Eigenlijk zit ik in het plaatsje Khalanga Bazaar, wat het districtshoofdkwartier is en dus voor t gemak door alle niet-Jumli gewoon 'Jumla' genoemd wordt. Het is iets ingewikkelder. Jumla is één van de 75 districten van Nepal. Dit district telt 30 VDCs (Village Development Committees), een soort gemeenten die elk weer een aantal dorpen of nederzettingen bevatten. Ik zit dus nu in het plaatsje Khalanga Bazaar, in Chandannath VDC, in Jumla district. Snappen we het nog?

Mijn onderzoek gaat voornamelijk plaatsvinden in 3 andere VDCs die hier vlakbij liggen. Slechts op 2-3 uur lopen, dus waarschijnlijk ga ik gewoon elke dag weer in mn hotel slapen. Maar goed, éérst moet ik een vertaler hebben (wat een ellende is dat zeg). Ik hóóp morgen te beginnen met de household surveys, maar dat zeg ik al de hele week. Wat heb ik dan de afgelopen twee weken gedaan hier? Rondgelopen, sfeer geproefd, mn surveys verfijnen, een SPSS bestand aangemaakt, en zowaar nog enkele interviews met ambtenaren gehouden. Deze interviews kon ik nog zelf, omdat er nog een redelijk niveau Engels bij deze mensen aanwezig was.

Maar goed, hopelijk over mn onderzoek meer zodra ik echt begonnen ben. Ik zal eerst eens vertellen hoe ik hier leef. Ik zit in een hotelkamer, wat dus relatief luxe is. Ik heb een eigen hurktoilet in mn kamer, stromend (maar koud) water, en bijna de hele dag stroom. Dat valt dus heel erg mee! Ik moet helaas wel twee keer per dag dal bhaht eten. Gelukkig heb ik nu ook zaakjes ontdekt waar ik momo, chow mein of samosa kan eten! Maarja, qua variatie is dat natuurlijk nog steeds niet de Nederlandse standaard. Als ik dan mensen hoor over sushi, pizza, tortillas, honderden soorten vers fruit en groente - ja dan mis ik dat toch wel!

Gelukkig is er wel een marktje in t dorpje, hoewel t eigenlijk niet zo veel voorstelt. Toch heb ik mijn dieet van mueslirepen, vitaminepillen en dal bhaht kunnen aanvullen met een paar tomaten en mandarijnen. Ook een fles Coca Cola om de maag rustig te houden - ik heb geen koelkast maar als ik de fles gewoon s nachts naast mn raam zet zitten er s ochtends ijsklontjes in. Ik heb ook een pak Nepalese kokos-koekjes meegenomen - natuurlijk met de énige reden (echt hoor) dat ik vorige week in de krant las dat de Nepalese koekjes-industrie met 40% is gekrompen afgelopen jaar. Ik moet deze noodlijdende sector een beetje steunen!

Maar goed, ik was bij mn verwachtingen. Gelukkig waren er ook een paar veldwerkers bij SNV die de barheid van Jumla wél konden waarderen, en na enkele prachtige foto's en filmpjes was ik ook overtuigd. Wel waarschuwden dezelfde mensen dat de cultuurschok tussen Kathmandu en Jumla veel groter is dan tussen Nederland en Kathmandu. Een behoorlijke uitspraak, maar ik moet ze wel een beetje gelijk geven. Jumla is inderdaad een heel apart gebied. De mensen zijn hier écht arm, en je hebt hier verscheidene etnische minderheden en Dalit die het duidelijk nog een stuk slechter hebben. Het World Food Program is in dit district ook nog actief met voedselhulp. Het valt ook op dat er op de markt bijna alleen rijst, uien, wortels en gember wordt verkocht. Duidelijk leeft het grootste deel van de bevolking van de 'subsistence' landbouw, maar is dat zelden genoeg om van te leven. Meer details hierover zal ik geven zodra ik mn onderzoek ben begonnen. Ik ga dan namelijk naar wat kleinere dorpjes en zal de mensen juist ook ove rhun inkomensbronnen e.d. gaan vragen. Ik ben benieuwd!

Maar eerst nog een kleine update over twee leuke dingen die ik in de laatste twee weken gedaan heb. Vorige week ben ik naar de Karnali Technical School gegaan, waar ze opleidingen tot ingenieur en landbouwspecialist hebben. Ik ben rondgeleid door Dahn, een van de leraren daar. Toen ik vertelde dat mijn onderzoek over appels ging heb ik meteen allerlei technische uitleg gekregen over varieteiten appels, organische landbouw, allerlei ziektes en ongedierte. De volgende dag ben ik naar zijn dorp gelopen (hier anderhalf uur vandaan) waar ik in zijn huis heb ontbeten. Roti van gierst en tarwe (en een beetje zand) en verse buffelmelk. Bij een van zijn buren hebben we een household survey afgenomen, wat natuurlijk als pilot heel erg nuttig was - zo kon ik zien welke vragen begrepen werden en of er onlogische dingen in mn survey zaten. Natuurlijk heb ik ook nog even zijn boomgaard bezocht, wat een fantastisch uitzicht heeft. Helaas was het Engels van Dahn niet zo goed dat ik de resultaten echt kan gebruiken, maar het was zeker interessant. Na een lunch (dal bhaht) en een potje Nepalees kaarten heb ik een paar Nepalezen geleerd hoe je Asshole (aka Presidenten) moet spelen. Op de terugweg is mijn gezicht nog rood geverft door iedereen die ik tegenkwam ivm Holi. Helaas werd het hier niet zo uitbundig gevierd als in de zuidelijkere delen van het land!

Dan heb je een waardeloos huisje, maar wél een geweldig uitzich over de vallei

Zo worden appels opgeslagen vanaf de oogst in oktober. Wat verrot wordt in het vat gegooid, waarna men er appelcider van maakt

Appel boomgaard met 's werelds mooiste uitzicht?

Gewoon een mooie foto, al zeg ik t zelf

Afgelopen vrijdag besloot ik eindelijk eens de berg op te klimmen die hier over Jumla uit torent. Binnen 5 minuten van mijn hotel ben ik al aan de voet van deze berg (2300 masl), maar van daar gaat het 1400 meter vrij steil omhoog (3700 masl). De enige begaanbare manier richting de top is een small paadje dat in de zomer gebruikt wordt om het vee naar de grasvelden aan de andere kant van die berg te brengen. Omdat het hier nogal warm kan worden in de zon overdag, én omdat ze gewoon lekker lopen, had ik mijn teva-sandalen aangedaan. Niet heel hip, maar dat hoeft niet als je in je eentje een berg op gaat. Daar maak ik natuurlijk al meteen twee enorme fouten: Ten eerste, ga nooit alleen een berg op, ten tweede: als je sneeuw ziet liggen bij de top (en dat zie je van beneden al heel goed) ga dan niet op blote voeten er door heen.

Het pad waarover vee en paarden naar de grasvelden bij de top van de berg worden geleid.

Wederom maak ik het niet heel spannend voor jullie, want ik verklap meteen al weer dat ik veilig weer op het kantoortje deze blog zit te typen en dat ik al mn tenen nog heb. Toch was het voor mij nog wel behoorlijk spannend. Vooral het laatste stuk naar de top was enorm moeilijk. Alle sneeuw die was blijven liggen concentreerde zich op dat paadje, waardoor ik dus tot mn knieën door de sneeuw moest klauteren om verder te komen. Buiten het pad is niet te klimmen, het was gewoon te steil. Dus al vallend en af en toe kruipend ben ik toch die berg opgegaan, waarna ik wel beloond werd met een majestueus uitzicht!

Uiteraard heb ik op de top eerst een uur moeten bijkomen met een boekje en wat meegebrachte samosas en kokos-koekjes. Mijn tenen weer warm gewreven en in de zon gelegd, meteen wat zelfmedicatie toegebracht met een halve liter ORS-oplossing, en toen moest ik alweer naar beneden - er kwamen dreigende wolken over de bergtoppen heen. Natuurlijk was naar beneden lopen ook niet zonder gevaar - opeens is die sneeuw nóg gladder en verraderlijker. Ongeveer twee jaar geleden ben ik al eens door mn enkel gegaan toen ik een berg afdaalde, en toen had ik gelukkig mn vader nog bij me. Nu was ik alleen, en op deze hoogte ook geen mobiel bereik meer. Op dit soort momenten sla ik mezelf voor mn kop, dat ik toch zo eigenwijs was door te klimmen. Maar ja, toen ik éindelijk thuis kwam (en net op tijd voor het onweer begon) was ik natuurlijk wel blij met deze prestatie.